1. Giới thiệu
Công ty Cổ phần Công nghệ X-TECH là một doanh nghiệp chuyên về phát triển công nghệ, tập trung vào các giải pháp phần mềm tiên tiến. Để đảm bảo các dự án phần mềm được thực hiện một cách hiệu quả, an toàn và chất lượng cao, công ty áp dụng mô hình Quy trình Phát triển Phần mềm (Software Development Life Cycle – SDLC).
Tài liệu này mô tả chính sách SDLC nội bộ, dựa trên các thực tiễn tốt nhất ngành công nghệ, nhằm chuẩn hóa quy trình phát triển phần mềm từ ý tưởng đến bảo trì. Chính sách này áp dụng cho tất cả các dự án phần mềm nội bộ và dự án khách hàng do X-TECH thực hiện.
2. Mục đích và Phạm vi
2.1 Mục đích
- Đảm bảo tất cả các dự án phần mềm tuân thủ một quy trình thống nhất, giảm thiểu rủi ro và tăng cường chất lượng sản phẩm.
- Cung cấp hướng dẫn rõ ràng cho nhân viên về trách nhiệm và các bước thực hiện.
- Hỗ trợ tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, CMMI hoặc các quy định pháp lý liên quan đến bảo mật dữ liệu (ví dụ: GDPR nếu áp dụng).
- Khuyến khích văn hóa cải tiến liên tục trong phát triển phần mềm.
2.2 Phạm vi
- Áp dụng cho tất cả các bộ phận liên quan đến phát triển phần mềm, bao gồm: Phát triển, Kiểm thử, Quản lý Dự án, và Vận hành.
- Bao gồm các dự án mới, nâng cấp, và bảo trì phần mềm.
- Không áp dụng cho các hoạt động không liên quan đến phần mềm, như phần cứng hoặc dịch vụ không công nghệ.
3. Định nghĩa Thuật ngữ
- SDLC: Software Development Life Cycle – Quy trình vòng đời phát triển phần mềm.
- Yêu cầu: Các nhu cầu chức năng và phi chức năng từ khách hàng hoặc nội bộ.
- Thiết kế: Giai đoạn lập kế hoạch kiến trúc hệ thống.
- Triển khai: Giai đoạn viết mã và xây dựng phần mềm.
- Kiểm thử: Quá trình xác nhận và xác thực phần mềm.
- Triển khai: Đưa phần mềm vào môi trường sản xuất.
- Bảo trì: Hỗ trợ và cập nhật sau triển khai.
- Agile/Scrum: Các phương pháp linh hoạt trong SDLC (nếu áp dụng).
4. Các Giai đoạn của SDLC
X-TECH áp dụng mô hình SDLC kết hợp giữa Waterfall và Agile để phù hợp với quy mô dự án. Các giai đoạn chính bao gồm:
4.1 Lập kế hoạch (Planning)
- Thu thập yêu cầu từ stakeholders.
- Đánh giá tính khả thi, ngân sách và thời gian.
- Lập kế hoạch dự án, bao gồm timeline và nguồn lực.
- Đầu ra: Tài liệu Kế hoạch Dự án (Project Plan).
4.2 Phân tích (Analysis)
- Phân tích yêu cầu chi tiết.
- Xác định rủi ro và yêu cầu bảo mật.
- Đầu ra: Tài liệu Yêu cầu Hệ thống (SRS – System Requirements Specification).
4.3 Thiết kế (Design)
- Thiết kế kiến trúc hệ thống, cơ sở dữ liệu và giao diện người dùng.
- Sử dụng công cụ như UML để vẽ sơ đồ.
- Đầu ra: Tài liệu Thiết kế Hệ thống (SDS – System Design Specification).
4.4 Triển khai (Implementation)
- Viết mã theo thiết kế.
- Áp dụng coding standards (ví dụ: Clean Code).
- Sử dụng version control (Git).
- Đầu ra: Mã nguồn phần mềm.
4.5 Kiểm thử (Testing)
- Thực hiện unit test, integration test, system test và user acceptance test (UAT).
- Sử dụng công cụ tự động hóa như Selenium hoặc JUnit.
- Đầu ra: Báo cáo Kiểm thử và sửa lỗi.
4.6 Triển khai (Deployment)
- Triển khai phần mềm vào môi trường sản xuất.
- Đào tạo người dùng nếu cần.
- Đầu ra: Phiên bản phần mềm hoạt động.
4.7 Bảo trì (Maintenance)
- Giám sát hiệu suất và sửa lỗi.
- Cập nhật phiên bản mới.
- Đầu ra: Báo cáo bảo trì định kỳ.
5. Trách nhiệm và Vai trò
- Giám đốc Công nghệ (CTO): Phê duyệt chính sách và giám sát tổng thể.
- Quản lý Dự án (PM): Lập kế hoạch và theo dõi tiến độ.
- Nhà Phát triển (Developer): Thực hiện triển khai và kiểm thử cơ bản.
- Kiểm thử viên (Tester): Thực hiện kiểm thử chuyên sâu.
- Nhà Phân tích (Analyst): Thu thập và phân tích yêu cầu.
- Tất cả nhân viên: Tuân thủ chính sách và báo cáo vi phạm.
6. Công cụ và Công nghệ Hỗ trợ
- Quản lý dự án: Jira, Trello.
- Version control: GitHub, GitLab.
- Kiểm thử: Selenium, Postman.
- CI/CD: Jenkins, Docker.
- Bảo mật: OWASP guidelines.
Công ty khuyến khích sử dụng các công cụ nội bộ hoặc mã nguồn mở để tối ưu chi phí.
7. Quản lý Rủi ro và Tuân thủ
- Xác định rủi ro ở mỗi giai đoạn và lập kế hoạch ứng phó.
- Đảm bảo tuân thủ bảo mật dữ liệu (ví dụ: mã hóa dữ liệu nhạy cảm).
- Thực hiện kiểm toán định kỳ để đánh giá tuân thủ.
- Xử phạt vi phạm: Cảnh cáo, đào tạo lại hoặc kỷ luật theo quy định nội bộ.
8. Đánh giá và Cải tiến
- Sau mỗi dự án, thực hiện retrospective để thu thập phản hồi.
- Cập nhật chính sách ít nhất hàng năm hoặc khi có thay đổi lớn.
- Sử dụng metrics như thời gian hoàn thành, tỷ lệ lỗi để đo lường hiệu quả.
9. Phụ lục
- Mẫu tài liệu SRS và SDS.
- Biểu mẫu báo cáo kiểm thử.
- Danh sách tham khảo: ISO/IEC 12207, CMMI for Development.
