Người Bị Thu Hồi Đất Được Hưởng 5 Quyền Lợi Mới
Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, mang đến nhiều quy định mới có lợi cho người dân bị thu hồi đất.
Tăng giá đất bồi thường khi nhà nước thu hồi đất
Luật Đất đai 2024 đã loại bỏ quy định về khung giá đất và tập trung vào việc định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Các địa phương sẽ có thẩm quyền tự quyết định và điều chỉnh bảng giá đất hàng năm để phù hợp với biến động của thị trường, thay vì dựa vào khung giá đất do Chính phủ ban hành 5 năm một lần như trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc bảng giá đất mới sẽ gần hơn với giá đất thực tế trên thị trường, và giá đền bù đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể, dẫn đến khả năng giá đền bù đất tăng so với hiện tại.
Bảng giá đất hiện hành sẽ tiếp tục được áp dụng cho đến ngày 31/12/2025. Từ ngày 01/01/2026, các tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ công bố và áp dụng bảng giá đất mới, điều này sẽ khiến giá đất bồi thường tăng từ thời điểm đó.
Bồi thường đất nông nghiệp bằng đất ở hoặc nhà ở
Theo Luật Đất đai 2024, hộ gia đình và cá nhân có đất bị thu lại quyền sử dụng sẽ được bồi thường bằng đất có cùng hoặc khác mục đích với đất bị thu hồi, bằng tiền, hoặc bằng nhà ở, tùy thuộc vào nhu cầu của người có đất bị thu hồi và quỹ đất của địa phương.
Khoản 6 Điều 111 của Luật Đất đai 2024 quy định rằng, những người bị thu hồi đất nông nghiệp đủ điều kiện bồi thường và có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở sẽ được bồi thường bằng cách giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư, nếu địa phương có đủ điều kiện về quỹ đất và nhà ở.
Tái định cư hoàn tất trước khi ra quyết định thu hồi đất
Theo Khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai 2024, một trong những điều kiện thu hồi đất là phải hoàn tất việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo đúng quy định của Luật. Khoản 6 Điều 91 cũng nêu rõ: “Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.”
Như vậy, cả việc phê duyệt phương án lẫn việc bố trí tái định cư đều phải được hoàn tất trước khi tiến hành thu lại quyền sử dụng đất.
Hỗ trợ đất ở cho hộ gia đình nhiều thế hệ
Khoản 4 Điều 111 Luật Đất đai 2024 quy định rằng các đối tượng đủ điều kiện sẽ được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp khi bị thu hồi đất, bao gồm: Hộ gia đình, cá nhân có đất ở; Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; Tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở và sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam.
Nếu hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở bị thu hồi, và đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một thửa đất ở bị thu hồi mà diện tích đất ở được bồi thường không đủ để giao riêng cho từng hộ gia đình, sẽ được xem xét hỗ trợ để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu.
Bổ sung các khoản hỗ trợ mới
Ngoài các khoản hỗ trợ hiện tại như ổn định đời sống và sản xuất, đào tạo, chuyển đổi nghề, và tìm kiếm việc làm, Luật Đất đai 2024 còn bổ sung thêm một số khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất. Các khoản hỗ trợ bổ sung bao gồm hỗ trợ di dời vật nuôi và hỗ trợ tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất, cụ thể là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn đã hết hiệu lực tại thời điểm thu hồi đất.
Luật Đất đai 2024 cũng loại bỏ điều kiện phải trong độ tuổi lao động đối với người trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi nhận hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm.
Đồng thời, luật bổ sung quy định hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho các đối tượng bảo trợ xã hội, những người được hưởng chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng, thương binh, bệnh binh, và gia đình liệt sĩ.
